Knooppunt Kerken en Armoede
Samen tegen armoede – hoofdstuk 8
Bewustwording in de kerken
Bewustwording bevorderen rond armoede is een voortdurende activiteit in het diaconale werkveld. Hulpgevers dienen er zelf van bewust te worden wat er speelt bij mensen die financieel in de knel zijn geraakt en wat de achterliggende oorzaken zijn. Oog en oor hebben voor mensen in nood, geraakt en aangeraakt worden door wat deze situaties inhouden, vormen de basis voor diaconale betrokkenheid.
Bewustwording binnen de geloofsgemeenschap
Bewustwording kan binnen de kerkgemeenschap gebeuren, en er buiten, richting samenleving en overheid. Voor die laatste activiteiten wordt verwezen naar de hoofdstukken over publiciteit en politieke beïnvloeding. Hier gaan we vooral in op bewustwording binnen de geloofsgemeenschap.
Diaconaal werk is iets wat de hele geloofsgemeenschap aangaat. Het bevorderen van bewustwording is daarom een belangrijke taak.
Kennis en informatie zijn ook belangrijk: over feiten van armoede, schulden en mensen in nood; ook van de oorzaken van verarming, schuldenproblemen en hoe mensen in nood komen. Er is ook kennis nodig over wie allemaal in stad, dorp of regio betrokken zijn bij hulpverlening en het bestrijden van armoede. Dat voorkomt dat je zelf alles moet weten, kunnen en doen. Het helpt bij samenwerken, verwijzen, signaleren en lobbyen.
Bewustwording in eigen gelederen gebeurt daar, waar de diaconale verhalen verder verteld worden. Dat kan gebeuren in de vele groepen die in de geloofsgemeenschap bij elkaar komen: gespreksgroepen, groepen rond catechese en toerusting, ontmoetingsgroepen, groepen rond voorbereiding van sacramenten. Ook in de samenkomsten van viering en gebed kunnen diaconale verhalen een plek krijgen. De gemeente kan bidden voor de mensen in nood. In pastorale contacten kan altijd plek komen voor armoede, schulden, nood die mensen hebben. En in dat verhalen vertellen, bidden en gemeenschap vieren kunnen vooroordelen bestreden worden.
Wat kun je doen?
In themadiensten (bijvoorbeeld op of dichtbij Wereldarmoededag, 17 oktober) kunnen de verhalen van (ervaringsdes)kundigen naar voren worden gebracht. Een andere activiteit om meer gevoeligheid en betrokkenheid te stimuleren, kan het organiseren van een diaconale wandelingen door wijk, dorp of stad zijn. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van de Werken van Barmhartigheid. Ga naar diaconale plekken, organisaties die één van die ‘Werken’ doen, organiseer een fotoproject en maak daar een tentoonstelling van, ga ontmoetingen aan.
Ervaringsverhalen
Het maken van een jaarverslag of andere rapportages van je activiteiten en van de (geanonimiseerde) verhalen van de mensen die je tegenkomt, zijn ook goed te gebruiken om binnen de geloofsgemeenschap te vertellen over wat er aan de hand is.
Stem van armen versterken
Signaleer onrecht en versterk de stem van de hulpvragers. Stimuleer naast bezinning over de opgedane diaconale ervaringen ook bezinning over mogelijke en gewenste veranderingen in regelgeving, in de praktijk van uitvoeringsorganisaties, en in het vangnet van de overheid.
Activiteiten
Behalve bewustwording zijn er ook projecten denkbaar waar concrete mogelijkheden voor doen en handelen voor gemeenteleden worden geboden. Door leden van de bredere geloofsgemeenschap actief te betrekken bij diaconale activiteiten, wordt de ‘diaconale antenne’ van de kerk versterkt.
Werk samen in een diaconaal platform, diaconaal netwerk, sociaal netwerk of Wmo-platform binnen de kerken. Ondersteun mensen met schulden en belangenorganisaties, bijvoorbeeld door een project SchuldHulpMaatjes. Organiseer een vakantiegeldfonds waar gemeenteleden een bepaald percentage van hun vakantiegeld doneren en iedereen gelijk deelt in de opbrengsten, of waarvan mensen met een krappe beurs op vakantie kunnen. Of zorg voor financiering, organisatie en het beheer van een stacaravan voor vakantieweken voor mensen met een minimuminkomen.